Een mantelzorger krijgt niet betaald voor de zorg die hij of zij biedt, maar mag ondanks die reden niet worden verward met een vrijwilliger in de zorg. Mantelzorg is de zorg die geboden wordt door naasten. Bijvoorbeeld: uw partner, broer, ouder of buurman wordt ziek, raakt gehandicapt of is op een andere manier hulpbehoevend en u neemt de taak op u om (gedeeltelijk) voor deze persoon te gaan zorgen. De Nationale Raad voor de Volksgezondheid definieert mantelzorg als volgt: ‘Mantelzorg is zorg die niet in het kader van een hulpverlenend beroep wordt gegeven aan een hulpbehoevende door één of meerdere leden van diens directe omgeving, waarbij de zorgverlening direct voortvloeit uit de sociale relatie.’
Bij vrijwilligerswerk gaat het anders: vrijwilligers melden zich bij een organisatie en ontmoeten vaak dan pas degene voor wie ze gaan zorgen. Voor vrijwilligers is het toch meer een dienstverband, waarbij ze worden ingepland en diensten wisselen met collega-vrijwilligers. Mantelzorgers hebben lang niet altijd de keus om de zorg en verantwoordelijkheid te delen met een ander. Soms zijn mantelzorgers 24 uur per dag genoodzaakt voor de ander te zorgen, omdat er simpelweg geen alternatief is of lijkt te zijn.
Mantelzorgers voelen zich persoonlijk sterk betrokken bij de situatie, omdat degene voor wie ze zorgen een vriend of familielid van ze is. Het is voor mantelzorgers moeilijk om afstand te nemen of voor zichzelf te kiezen, omdat ze het gevoel hebben dat ze de ander dan in de steek laten. Ook moeten de mantelzorgers vaak letterlijk investeren, door vrij te nemen van hun werk of minder uren te gaan werken zodat ze de zorgtaak op zich kunnen nemen.
Een mantelzorger krijgt dus niet betaald voor de tijd en moeite die gaan zitten in het verzorgen van een naaste. Toch zijn er wel constructies waarmee de mantelzorger op financieel gebied wat ondersteuning krijgt.
In het merendeel van de gevallen wordt mantelzorg gecombineerd met een vaste betaalde baan, wat natuurlijk heel ingewikkeld kan zijn. Gelukkig is er de mogelijkheid voor mantelzorgers om kortdurig of langdurig verlof op te nemen. Kortdurig verlof mag opgenomen worden als er echt geen andere optie is. Dit is bijvoorbeeld bedoeld voor wanneer uw kind ziek is en er geen partner is die in kan springen. Kortdurig verlof mag meerdere keren per jaar worden opgenomen. Langdurig zorgverlof helpt werknemers wanneer zij voor een langere tijd voor een naaste moeten zorgen. Naast deze verlof soorten kunnen mantelzorgers ook op het gebied van annuleringsverzekeringen, zorgverzekeringen, aftrekposten en uitkeringen in aanmerking komen voor diverse voordelen. Meer informatie over uw rechten kunt u vinden bij een Steunpunt Mantelzorg bij u in de buurt.
Naast het feit dat mantelzorgers tegenwoordig best wat rechten hebben en via verschillende constructies meer ruimte kunnen krijgen om voor een ander te zorgen, komen er ook meer steunpunten voor mantelzorgers. De landelijke vereniging Mezzo bijvoorbeeld, of Steunpunt Mantelzorg. In vrijwel iedere regio bestaat tegenwoordig wel de mogelijkheid voor mantelzorgers om met elkaar in gesprek te gaan. Ook is er ieder jaar de Dag van de Mantelzorg.
Maakt u gebruik van mantelzorg, of bent u mantelzorger en merkt u dat er een (gedeeltelijk) alternatief nodig is? Dan kan er eventueel ook gekozen worden voor particuliere thuiszorg van Zuster Jansen. Zuster Jansen kan onder andere 24-uurs zorg, nachtzorg of 12-uurs zorg waarbij taken worden overgenomen van de mantelzorger.